Uzak Doğu ve Hint Dinleri

HİNDUİZM

• Milli bir dindir. Evrensel değildir.
•  Hint kültürünün önerdiği beşeri bir dindir.
• Belli bir inanç sistemi yoktur. (amentüsü) yok.
• Kitabı ve mabedi yok.

Kutsal kitap Veda’lar (İlahi bilgiler)

–  Vedaların yazılma tarihi belli değildir.

Dörde ayrılır ( Rigveda, Samaveda, Yajurveda, Atharvaveda )

Rigveda; Tanrılara tazim için yazılmış. 1017 ilahiden ibarettir.

Samaveda; Melodiler vardır.

Yajurveda; Kurbanla ilgili formüller vedasıdır.

Atharvaveda; Kozmik alemle ilgili mistik parçalar, büyüyle ilgili dualar vardır.

– Rişi veya peygamber türü kişilere iner. Rişi (Doğaüstü güçlerle iletişime geçen kişidir.)

– Vedalar iki bölümdür;

1- Şuriti : Vahye dayananlar.

2- Smriti : Destan şeklinde olanlar.

Kast Sistemi :

1- Brahmanlar ( Din adamları )

2- Kşafriya ( Hükümdar ailesi, savaşçılar)

3- Vaisya ( tüccar, esnaf, çiftçi )

4- Sudra ( işçiler)

5- Dokumulmayanlar ( kast dışında )

Dini Kavramlar

1) Tanrı:

Çok sayıda var. Sebebi Tanrının çeşitli şekillerde görünmesi.

a-Brahma(yaratıcı)      b-Vişnu(İnsanlara iyilik veren)      c-Şiva( ceza veren )

Hinduizm de çok tanrıcılık, üçleme, tanrı alem birliği (ponteizm) bulunmakla beraber tek tanrı inanışıda vardır.

2) Hulul: (Avatara: Enkarnasyon)

Tanrı Vişnu’nun  ihsan şeklinde cisimleşmesini ifade eder.

Tanrı birçok şekilde tezahür eder. İnsanları kötülükten korur, bu da hulul ile mümkündür.

Peygamber inanışını da böyle açıklarlar.

3) Karma: ( sebep-sonuç kanunu )

İnsan geçmişte ne yapmışsa gelecekte de onu gerçekleştirir.  Mükafat beklemeksizin hareket etme anlamına gelir. ( Böylece sonuç bekleme frenlenmiş olur.

Hinduizm de insan sonu olmayan bir tenasüh çemberinde gidip gelmektedir. Ölüm bir halden diğerine geçiştir.

Onlara göre karma:  İnsanın arzularını gerçek anlamda ölümsüzlüğe ulaştırır.

4)Tenasüh( Ruh göçü, samsara, reankarnasyon):

Ruhun bir bedenden ötekine geçmesidir. Ölüm sonrası devamlı var olma, ruh bedenden ayrılır.

(İnsan kendi kaderinin mimarıdır.)

5)Yoga: (Yuj):

Kişinin enerjisini, iradesini belli bir gayeye yönelterek Tanrı ile iletişim kurmasıdır.

Bir irade eğitim yoludur. (İnsanları kurtuluşa eriştirme yolu.)

Yoga yapana ‘’yogi’’ denir.

BUDİZM

• M.Ö. 6 yy’da Hindistan’da Buda tarafından kurulan ve evrensellik kazanan dindir.
• Güney Asya ve Uzak Doğu’da yaygın olarak yaşanır.
• Kast sistemine tepki olarak ortaya çıkmıştır.
• Budda sarayda rahat içinde yaşıyordu. Saraydan ayrıldı. 1.gün ihtiyara, 2.gün hastaya, 3.gün cenazeye, 4.gün dilenci keşişe denk geldi. Gördükleri onu sarstı ve herşeyin boş olduğunu anladı ve dünya nimetlerine sırt çevirdi. Sonra züht hayatı yaşadı.
• İki aşırılık arasında, saray hayatı ve züht hayatı arasında ki orta yolu tercih etti.
• İncir ağacı (Bodhi ağacı) altında 35 yaşında aydınlandı ve buda oldu.
• Songha teşikilatını kurdu. (Bekar rahipler teşkilatı)
• Dhamma (Budizmin temel prensipleri)
• Budizmin prensipleri: “Kanunun tekerleğini döndürmek”. 2 aşırılık arasında mutluluk vardır. Kişi nirvanaya ulaşarak Tenasüh çemberinden kurtulur.  (Brahman şekilciliğine ve kast sistemine karşı çıktı.)
• İnsanın varlığının mahiyeti ızdırap ve tatminsizliktedir.
• Izdırabın sebebi arzu ve ihtiraslardır.
•  Izdırap dindirilmelidir.
•  Nirvanaya ulaşmak için Budanın 8 dilimli yolu takip edilmelidir.
•  Buda vedaların otoritesini ve vedik kurban sistemini, kişinin kendi kendine eziyet etmesini, manastır düzeninde kast ayrımını reddetti. Brahmanların ilgi duyduğu metafizik meselelerden kaçındı. Ancak karma, tenasüh inancını devam ettirdi.
• Buda’dan sonra Metteyya (mesih) gelecektir.

Sekiz dilimli yol

Izdırabın kaynağı olan duygu ve ihtirasların giderilmesinde başvurulan yardım bu 8 madde.
3 ana madde :

• Sila (Ahlak) Doğru söz.
• Doğru davranış (-Öldürmemek, zarar vermemek, Çalmamak, duyuları yanlış yöne yönlendirmemek, Yalan yanlış konuşmamak, içki uyuşturucu kullanmamak.)
• Doğru geçim (hayat):

5 yasak :

• Kasaplık
• Meyhanecilik
• Esrarcılık
• Silah
• Zehir imalatçılığı yapmak

(İyi bir Budist, çocuk düşürmeye karşıdır. Avlanmaz, balık tutmaz, silah kullanmaz, et,içki ve zehir satın almaz, zina yapmaz, hakikate uygun konuşmalıdır.)

⦁ Samadhi (Meditasyon)
Bir hedefe zihnini yöneltmek anlamındaki meditasyondur.
Doğru muhakeme: Budistin söylediği, yaptığı, düşündüğü işlerde zihin keskinliğine sahip olmasıdır.
– Doğru Murakabe: Zihnin bir konuya yöneltilmesi. Nefesin kontrolü, akla gelen düşüncelerin tahlili, hırs
⦁ Panna (Hikmet)
Budist hayatının 3. ve en yüksek makamıdır
Alem ve insan ile ilgili önce inanç kabulu sonra tecrübi olarak hedefe ulaşmaktır
Doğru ANlayış:Alem ve insanı 4 kutsal gerçeğe göre anlamadır,
Doğru Düşünce: Zihnin arzu ve kötülüklerden arındırılması
Doğru Niyet : Sonunda pişman olunacak yollara gidilmemesi,zihinde iyi duygular beslemesidir.

KUTSAL METİNLER

Tripitaka (üç sepet):
1. Vinaya-Pitaka(Disiplin Sepeti): Sayha ve keşişler ile ilgili kaideler
2. Surtta-Pitaka(Vauzlar Sepeti): Buda ve şakirtlerinin vaâzları.
3. AbhitHamma-Pitaka: Genişletilmiş doktrin , felsefi ve psikolojik yazılar.

İnanç Esaları (3 CEVHER)
1. Buddaya inanmak
2. Dıhanmaya inanmak
3. Songhaya inanmak (Rahip Teşkilatı)

İnanç ile ilgili Kavramlar
1. Tanrı: Budda hayatında tanrıdan bahsetmedi fakat takipçileri onu tanrılaştırdı.
2. Karma: İyi , kötü kaderin önceki hayatta yapılan iyi,kötü işlerden kaynaklanmasıdır(Mecburi kader)
3. Tenasüh:Yeniden doğuş.Bitmek bilmeyen yeniden doğuş,İçinde eziyet ve çile vardır
4. Nirvana:Ruhun mükemmeliğe ulaşması
5. Matteyya:Gelecek kurtarıcı şahsiyet
6. Sutupa:Budanın eşyalarıdır
7. Pagoda:İbadet yeri

KONFÜÇYÜSÇÜLÜK

Bilgin Konfüçyüs tarafından kurulmuş, Çin’in ileri gelenlerinin (alim,edip,prens,imparator) dinidir. Esasen Konfüçyüs, bir din kurmamıştır. Onun gayesi yönetimle ilgili bilgileri toparlamak, sosyal hayat ve törenlerle ilgili hususları bir araya getirmek, yaşayan ahlak ve geleneklerin devamını sağlamak, böylece atalar kültüne dayalı Çin medeniyetini ortaya koymaktır.

Ahlaki Prensipler: Ahlak millet içindir. Gayesi milleti siyasi terbiye ile saadete ulaştırmaktır. Yapılan günahlar cezasız kalmaz, öbür dünyada karşılığı vardır. Dua bir vazifedir fakat devamlı değildir. Kurban ve Oruç vardır.

5 Erdem: Ağırbaşlılık, cömertlik, samimiyet, doğruluk ve nezakettir.

5 Temel Fazilet: İyilik, doğruluk, edeplilik, akıllılık ve güvenilebilirliktir.

Konfüçyüsçülük’te Ahlaki Prensipler;

Konfüçyüsçülük bir dinden çok ahlak ve hikmet yoludur.Bu ahlak sistemi cemiyet ve millet içindir.

Gayesi;Milleti siyasi terbiye ile saadete kavuşturmaktır.

Yapılan günahlar cezasız kalmaz.Bunlar öbür dünyadan çok bu dünyada görülür.

Kötülük yapan hatasını ödeyerek affedilmesini ister.

Dua, ibadet bir vazifedir.(fakat devamlı değil)(oruç tutup temiz olduktan sonra ifa edilen) kurban’dan ibarettir.

Konfüçyüs ahlakının ana temeli:”Büyük bilgi” de kendini ev halkını, milletini yönlendirme, barışı sağlamanın yolunu bulmadır.

“Mükemmel erdem”: Ağır başlılık , cömertlik, samimiyet, doğruluk ve nezakettir.

Beş temel fazilet:İyilik, doğruluk, edeplik, akıllılık, güvenebilirlik.

Konfüçyüsün telkıhleri:

1- Kültür

2- İş yönetimi

3- Üste karşı dürüst davranma

4- Verilen sözde durma

5- Temel insani ilişkiler vardır:

• Amir ile memur
• Ana baba ile çocuklar
• Karı koca
• Kardeşler
• Arkadaş ve dostlar

İnsan hayatta:Orta yolu bulmalı , aşırılıktan kaçınmalıdır.İsrafa karşıdır.Ekonomik olunmalıdır.

Ülkeyi yönetmede en önemli etken:Dil’dir.

Dil düzgün olmazsa kelimeler düşünmeyi anlatamaz.Düşünce iyi anlatılmazsa yapılması gereken işler yapılamaz’dır.

Ahlaki sisteminde 4 fazilet:

• İnsanlık
• Adalet
• Davranış
• Bilgi